piątek, 9 sierpnia 2019

Boeing 707 - wojskowy cywil





Pomimo, ze to nie Boeing wprowadził na rynek pierwszy samolot pasażerski o napędzie odrzutowym, to właśnie ten amerykański koncern, pierwszym swoim samolotem komunikacyjnym o napędzie odrzutowym i jego następcami zdominował rynek tego typu maszyn na ponad pół wieku. To właśnie firma z Seattle miała wszystkie asy w ręku, z czego skwapliwie skorzystała. Już od lat trzydziestych produkowała nowoczesne, duże samoloty komunikacyjne i bombowe. Masowa produkcja B-17 i B-29 przyniosła firmie nie tylko pokaźne zyski, lecz przede wszystkim doświadczenie w masowej, dobrze zorganizowanej, ekonomicznej produkcji dużych samolotów oraz na dobre zadomowiła produkty Boeinga w jednostkach bombowych United States Army Air Forces. Z nastaniem ery odrzutowej niewiele się zmieniło, kolejne udane, coraz większe bombowce Boeinga (B-47 i B-52) dominowały w U.S. Air Force, zapewniając stały dopływ kapitału i doświadczeń w obrębie nowego napędu, aerodynamiki większych prędkości, konstrukcji i technologii budowy dużych płatowców. Tyle powinno wystarczyć dla skonstruowania dobrego odrzutowca pasażerskiego. Boeing poszedł jednak dalej opracowując konstrukcję bazową Projekt 367- 80 (Dash 80), która odpowiednio zmodernizowana mogła być samolotem pasażerskim (Boeing 707 lub 720), tankowcem lub transportowcem powietrznym (odpowiednio KC-135 i C-135). 
To właśnie KC-135 był pierwszą odmianą Dash-80, która weszła do produkcji seryjnej i eksploatacji. W sumie wyprodukowano aż 732 sztuki tankowca i 45 transportowca. Kariera wojskowa nie skończyła się na tym, gdyż w oparciu o model bazowy opracowano "latający radar" E-3 Sentry oraz liczną grupę samolotów zwiadowczych i specjalnych, w tym E-6 Mercury - komunikacja z okrętami podwodnymi przenoszącymi rakiety z głowicami jądrowymi i E-8 JSTARS - rozpoznanie i dozorowanie pola walki. Wersja VC-137 przez wiele lat była podstawowym samolotem prezydentów USA, latająca z nimi na pokładzie jako "Air Force One".
Samolotu pasażerskiego Boeing 707 powstało kilka wersji różniących się głównie pojemnością kabiny pasażerskiej i zasięgiem. Co ciekawe, pierwotnie projektowany węższy kadłub posiadał układ 3+2 siedzenia w rzędzie. Pod naciskiem linii lotniczych kadłub poszerzono dodając kolejny fotel (3+3). Taki układ foteli, średnica kadłuba oraz przednia część kadłuba przejęte zostały później przez modele 727 i 737. Samolot był też prekursorem nowej serii odrzutowych samolotów pasażerskich oznaczanych 7x7. Jedynym, jak na razie wyjątkiem była wersja B707 przeznaczona do obsługi krótkich i średnich tras oraz operowania z lotnisk o krótszych pasach, która na życzenie United Airlines oznaczono B720. Zapoczątkowana seria ma jeszcze jedną ciekawą właściwość - wszyscy jej przedstawiciele wyprodukowani zostali w ponad tysiącu egzemplarzy.
O ile cywilne B707 przeszły już do historii, wojskowe wersje KC-135 E-3 i inne długo jeszcze pozostaną w służbie.
Tomik SPŚ opisujący Boeinga 707 jest wydany na poziomie klasycznym do serii. Ponownie zabrakło mi rysunków samolotu w trzech rzutach i schematu aranżacji kabiny pasażerskiej. Poza tym klasycznie. Prezentowaną linią lotniczą jest Iran Air.

Co do niedociągnięć, jak zwykle niestety, jest ich trochę: już na str. 4-5 duże zdjęcie B720 przedstawia inny samolot, niż mówi podpis zdjęcia; "średnica pozioma kadłuba", str. 16; Nie wiadomo dlaczego podając liczbę samolotów sprzedanych poszczególnym użytkownikom zwykle podano ją cyframi, choć w przypadku liczby dziewięć słownie, str. 27; zamiast podawać wartość 4 mld kg, czytelniej, bardziej zrozumiałe byłoby 4 mln ton, str. 41; "Maszyna uprowadzona została 6 września, jednak porwanie zostało udaremnione", str. 52; na str. 59 podane są miasta destynacje linii Iran Air, wyjątkowo dla Kabulu podano w jakim kraju leży, dlaczego? Niby nie dużo, lecz psuje wrażenie.

Bondaryk P., Petrykowski M.
Samoloty Pasażerskie Świata
Tom 37, Boeing 707/720
Edipresse Polska S.A.
64 strony, w miękkiej oprawie.
Liczne zdjęcia.

Powiązane wpisy:


SPS t. 35 Tu-134 


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz