lot-nisko: Boeing 767 - przełom w komunikacji międzykontynentalnej

Aktualna sytuacja Boeinga 767 jest nietypowa. Wersje pasażerskie, od niemal pięciu lat nie są już produkowane, za to powoli wycofywane z floty większości przewoźników, którzy zastępują je nowszymi, bardziej ekonomicznymi typami. Tradycyjnie wiele z wycofanych maszyn poddawanych sjest przebudowie na samoloty towarowe. Jednakże linia produkcyjna nadal funkcjonuje i jeszcze przez co najmniej kilka lat będzie, produkując samoloty w wersji towarowej oraz samoloty tankowania powietrznego KC-46A Pegasus.

Historia powstawania koncepcji samolotu, opracowania założeń konstrukcyjnych i budowy prototypów też jest bardzo ciekawa, złożona, pełna zwrotów, trwająca względnie długo. Cały ten proces został dość dokładnie, w przystępny sposób opisany w 28 tomiku Samolotów Pasażerskich Świata. Samolot ten odegrał też ważną rolę w historii PLL Lot, gdyż był pierwszym odrzutowcem pasażerskim produkcji zachodniej. Jego wprowadzenie zamiast niebezpiecznych i niezbyt ekonomicznych Iłów-62 wprowadziło narodowego przewoźnika do grupy linii lotniczych eksploatujących najnowocześniejszy sprzęt latający w swojej kategorii. Co ciekawe pierwszy lot komercyjny odbył się nieco ponad miesiąc przed pamiętnymi wyborami 4 czerwca 1989. Czyżby był to zwiastun nadchodzących zmian?

Dziś pasażerskie B767 powoli wycofywane są z eksploatacji. Jednak na lotniskach będzie je można spotkać jeszcze przez co najmniej kilkanaście lat. Jeszcze dłużej posłużą maszyny przebudowane na towarowe oraz budowane nadal w tej wersji maszyny nowe. Powoli rozkręca się także produkcja powietrznego tankowca KC-46A Pegasus. Program jego budowy - pomimo licznych problemów, opóźnień i dramatycznego wzrostu kosztów - wydaje się wychodzić na prostą. Zależnie od dalszego rozwoju programu, produkcja może przekroczyć kilkaset egzemplarzy dla USAF plus zamówienia eksportowe.

W Polsce kolejny epizod z B767, tym razem w wersji towarowej zaczął się w ubiegłym roku, kiedy to firma Sky Taksi wprowadziła do eksploatacji tego typu maszynę (SP-MRF). Z dużym prawdopodobieństwem można powiedzieć, że nie będzie to epizod ostatni. Przed nami wybór samolotu tankowania powietrznego. Szanse B767 są duże.

Omawiany tomik pozytywnie mnie zaskoczył zawartością, gdyż wreszcie znalazłem przejrzyste, zwymiarowane rzuty wszystkich trzech wersji pasażerskich płatowca oraz przykładowe schematy rozmieszczenia foteli, także dla trzech wersji. Oby taki materiał wszedł na stałe do kolejnych tomików serii. Układ, grafika i jakość wydania porządna, bez zmian. Na ostatnich czterech stronach zaprezentowano tym razem egzotyczne linie Air Seychelles.

Nie zrozumiałym dla mnie jest, dlaczego masy podawane są różnie, nawet w jednym zdaniu, raz jako tys. kg, innym razem w tonach, np. str. 36. Po za tym podawanie przeliczonych z funtów dużych wartości mas z dokładnością do sześciu cyfr znaczących budzi wątpliwości. Np. 77 kg z 136 077 kg (str. 24), to zaledwie 0,06%. Dokładniejszy wynik wygląda mądrzej, ale czy ma sens? Jaką tolerancję masy podaje dokumentacja samolotu? Maszyny 7X7 miały otrzymać dwa silniki w pylonach u nasady skrzydeł, a nie pod skrzydłami, str. 8/9.

To nie "przepustowość", a zdolności produkcyjne zakładów pozwalały na budowę 8,5 egzemplarza B767 miesięcznie. Podobnie do 12,5 sztuk miesięcznie zwiększono wydajność, a nie efektywność produkcji, str. 13;

Trochę problemów także ze stroną językową i redakcyjną: "Zresztą" w występującym kontekście powinno być pisane łącznie, str. 7; str. 41, powinno być B767-200, a nie B727-200; "Wszystkie 18 samolotów pierwszej serii produkcyjnej mają trafić ...", str. 44; Na stronach 47 i 49 powtórzono informację o nabyciu 113 maszyn przez Fed Ex; "Odstąpienie od wymogu konieczności nabycia ...", str. 50; str. 53 brak przecinka pomiędzy płatu, a klapy i na str. 15 "sterowania, do budowy"; "... określa aktualną pozycję lotu ...", " ... a dane dotyczące ..." str. 55; str. 57 powtórzone 2 x "dostarczone przez"... bazując na Pipera PA34 Seneca ...", str 60, po za tym powinno być PA-34; "... na siatce połączeń pojawił się Tel Awiw ...", str. 61;

Kilka zdań jest chaotycznych lub niespójnych: "Tymczasem w pierwszych Boeingach wciąż montowane były stanowiska dla mechanika pokładowego", str. 17 - zdanie może wprowadzać w błąd; "Cykl prób w locie zakończony został po 10 miesiącach, 30 lipca 1982 r., w czasie których maszyny spędziły ...", str. 22; "... połączeń do Bombaju, na Melediwy, Komory, Johannesburga, Dubaju i na Mauritius" str. 62.

Niestety tyle niestaranności redakcyjnych psuje dobre wrażenie wywołane przez pozostałe elementy wydawnictwa.