lot-nisko: Ił-18 - długowieczna wszechstronność

Turbośmigłowy samolot pasażerski Ił-18 jest doskonałym przykładem pragmatyzmu konstruktorów biura W. Iljuszyna. Z jednej strony zaprojektowali oni płatowiec w klasycznym, wręcz ortodoksyjnym układzie aerodynamicznym, bardzo wytrzymały, przystosowany do eksploatacji w trudnych warunkach prowincjonalnych lotnisk ZSRR. Z drugiej nie stronili od nowoczesnych rozwiązań, jakimi w owym czasie były silniki turbośmigłowe czy radar pokładowy. Ten mariaż zaowocował maszyną niemal idealnie wpisującą się w potrzeby Aerofłotu oraz linii lotniczych państw satelickich Związku Radzieckiego. Konstrukcja posiadała duży potencjał rozwojowy, który wykorzystano budując liczne wersje, coraz lepiej dostosowane do wymagań użytkowników. Po za przewozem pasażerów oraz ładunków liczne egzemplarze przebudowano na wersje specjalistyczne bądź maszyny doświadczalne. Pojemny kadłub, niezawodność i przyzwoita długotrwałość lotu sprawiły, że na Iła-18 uwagę zwróciły siły zbrojne. Po za prostym przystosowaniem do transportu VIP-ów oraz żołnierzy, zbudowano bardziej złożone wersje rozpoznawcze, zwiadu elektronicznego oraz stanowiska dowodzenia. Po poważniejszej modyfikacji płatowca powstał morski samolot patrolowy i zwalczania okrętów podwodnych Ił-38, bogato wyposażony w niezbędny do tego typu zadań sprzęt oraz uzbrojenie. O ile w cywilu Iły-18 przeszły już praktycznie do historii, wersje wojskowe podlegają ciągłej modernizacji i długo jeszcze posłużą w siłach zbrojnych Rosji, tym bardziej, że jak na razie nie widać godnego następcy.

Nawet po wycofaniu z eksploatacji wiele płatowców nadal zarabia na siebie służąc jako przydrożne restauracje, przyciągając przy okazji klientów. W takiej też roli wykorzystywane są dwa zachowane w naszym kraju egzemplarze tego, jakże udanego samolotu.

23 tomik Samolotów Pasażerskich Świata zdecydowanie można uznać za udany. Klasyczny opis historii powstania i eksploatacji samolotu uzupełniony został o schematy aranżacji kabin pasażerskich dwóch wersji, co ważne z zaznaczonymi i opisanymi podstawowymi ich elementami. Cenne informacje przynosi też tabela, w której zestawiono podstawowe informacje o Iłach-18 eksploatowanych w Polsce, łącznie z ich ostatecznymi losami. Nie zabrakło tez krótkiego opisu technicznego konstrukcji. Linią lotniczą opisaną w tym zeszycie jest węgierski, niestety już nie istniejący Malev.

Obszarem działalności operacyjnej Iłów-24N były szlaki lodołamaczy raczej na oceanie Arktycznym, niż jak podano w tekście Morzu Północnym, str. 30. Zagadkowy jest sens obrotu wózków podwozia o 180 stopni wokół osi poprzecznej w trakcie wciągania, str. 54.

Trochę zamieszania czyni pomyłkowe oznaczenie silników NK-4, jako NK-8 na str. 11. Z drobniejszych niedoróbek pojawiła się niepoprawna litera alfabetu rosyjskiego w podpisie zdjęcia na str. 14 i metry (m) zamiast kilometrów (km) na str. 16. Błędy jsą też w zdaniach" ... całkowicie pozbawiono samolotu wyposażenia kabiny pasażerskiej, ...", str. 32 oraz "... były przez polska firmę ...", str. 56.

Podsumowując, jeden z lepszych tomików.