lot-nisko: DH.106 - zwiastująca rewolucję kometa

Samolot DH.106 Comet ma swoje, poczesne miejsce w historii lotnictwa. To on przetarł szlak dla odrzutowych liniowców, które w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX wieku zrewolucjonizowały transport lotniczy budując solidny fundament pod nadchodzącą epokę globalizacji. Nim do tego doszło, wykonano szereg prac studialnych, projektowych oraz badań różnych koncepcji przyszłego samolotu komunikacyjnego. W połowie lat czterdziestych wiadomo już było, że przyszłość transportu lotniczego należy do napędu turbinowego, w przypadku dużych maszyn dalekiego zasięgu głównie turboodrzutowego. Mając duże doświadczenie w budowie silników odrzutowych oraz pierwsze sprawdzone, niezawodne modele produkowane seryjnie, brytyjski przemysł lotniczy wysunął się na prowadzenie w wyścigu o palmę pierwszeństwa w wyścigu "szybciej, wyżej, dalej, wygodniej". Zwycięzcą pierwszego etapu okazał się De Havilland Comet, czterosilnikowy odrzutowiec pasażerski o starannie opracowanej aerodynamice. Rozwiązania konstrukcyjne, a szczególnie umieszczenie silników odrzutowych o dużym przekroju czołowym wewnątrz przykadłubowej części skrzydeł wynikało z małego ciągu ówczesnych silników. Niestety takie rozwiązanie bardzo utrudniało ich obsługę oraz zastosowanie nowych jednostek napędowych i okazało się ślepą uliczką, w którą wszedł jeszcze tylko Tupolew. Kiedy przyszedł okres próby i wskutek kilku katastrof maszyny zostały uziemione do czasu wyjaśnienia ich przyczyn, powstały po kilku latach unowocześniony model okazał sęepo prostu przestarzały i nieekonomiczny. Drugą młodość zapewniło tej ciekawej konstrukcji przybranie nowego imienia - Nimrod, pod którym znacznie przebudowane maszyny wojskowe przez wiele lat wykonywały misje rozpoznawcze i patrolowe.

Przechodząc do kolejnego tomiku Samolotów Pasażerskich Świata trudno po raz dwudziesty piąty pisać o układzie zeszytu lub wysokiej jakości szacie graficznej i druku. Można jedynie powiedzieć, że w tekście stosunkowo dużo miejsca poświęcono historii firmy De Havilland i jej konstrukcją poprzedzającym Cometa, a także samolotom pasażerskim powstałych później. Linią lotniczą prezentowaną w tomiku jest BOAC. Szkoda, że nie znaleziono miejsca na, choćby krótki, opis techniczny, który w wypadku tej przełomowej konstrukcji byłby zapewne bardzo interesujący. Sylwetka, zwłaszcza w rzucie z góry też byłaby ciekawym uzupełnieniem.

Pojawiło się, niestety kilka błędów merytorycznych: Frank Halford nie mógł zaprojektować silnika wspólnie z Frankiem Whittle`em Halfordem, str. 9. Silnik Ghost był rozwinięciem Goblina, a nie odwrotnie, str. 10. Nie można też zgodzić się ze stwierdzeniem, że "Bristol Brabazon wyprzedził swoje czasy", str. 12, gdyż okazał się on kolejną ślepą uliczką w rozwoju samolotów pasażerskich. Katastrofa Cometa G-ALYY wydarzyła się 8 kwietnia 1954 roku, a nie jak podano 8 marca, str. 31. Wręcz idiotyczne jest określenie "Instalacja chłodząca ciepło z elektroniki w zbiornikach paliwa", str. 50.

Do tego dodać należy jeszcze kilka błędów redakcyjnych:

"W skład zespołu delegowanego do zaprojektowania nowej maszyny byli m.in. ...", str. 14. W zdaniu na str. 48 niepotrzebnie dwa razy podano ten sam rok - 1995. niepotrzebne "nie-" na końcu str. 55. Powinno być też DH.106, a nie DH106, str. 62.

Pozostaje mieć nadzieję, że kolejny numer znowu będzie lepszy, staranniej opracowany.