poniedziałek, 21 lipca 2025

Daleko od doskonałości – Jak-17, 17W i Jak-23 w Samolot po polsku MAXI

O samolocie Jak-23 w lotnictwie polskim nie można powiedzieć zbyt wiele pozytywnego. Osiągi niewiele lepsze od myśliwców tokowych, czas lotu poniżej godziny, słabe uzbrojenie, brak kabiny ciśnieniowej i hamulców aerodynamicznych, niewielki resurs silnika i wiele innych niedogodności.
Do pozytywów zaliczyć można to, że samolot ten w ogóle był. Był pierwszym odrzutowcem powszechnie, w liczbie 101 egzemplarzy, używanym w lotnictwie polskim. Dzięki prostej budowie i dobrym właściwościom lotnym pozwolił na w miarę bezproblemowe przejście do eksploatacji bardziej zaawansowanych MiGów (Limów). I tu pojawia się kolejny pozytyw - nie podjęto produkcji seryjnej w Mielcu pod oznaczeniem G-3. Kariera Jaka-23 w jednostkach bojowych nie była zbyt duga. Niewiele dłuższa w lotnictwie szkolnym. Odrzutowiec ten, wraz z poprzednikami Jak-17, zajmuje istotne miejsce w historii polskich skrzydeł. Nic wiec dziwnego, ze poświęcono im kolejny tomik z serii „Samolot po polsku MAXI”. Autorami książki są znany z poprzednich publikacji w serii Lechosław Musilkowski oraz Grzegorz Klimasiński. Książka ma klasyczny dla serii układ i jak zwykle opracowana graficznie i wydana jest w bardzo przyzwoity sposób. Po krótkim wprowadzeniu zawierającym historię powstania pierwszych odrzutowców Jakowlewa opisano początki lotnictwa odrzutowego w Polsce, czyli krótką eksploatację jednego z trzech zakupionych Jaków-17. Więcej miejsca poświęcono liczniejszym, dużej używanymi dwumiejscowym Jak-17W. Gówna część publikacji poświęcona jest Jakom-23 w lotnictwie polskim, w poszczególnych jednostkach wojskowych oraz cywilnym Instytucie Lotnictwa. Omówienie podzielono na poszczególne jednostki użytkujące Jaki, nie zapominając o Jakach-17W. W każdym przypadku poza licznymi zdjęciami zamieszczono zestawienia tabelaryczne samolotów używanych w jednostce zawierające numery seryjny i boczny, daty przybycia i ubycia ze stanu jednostki oraz skąd i dokąd one nastąpiły. Forma i szczegółowość zestawień zadowoli nawet czytelników rozkochanych w tego typu informacjach. Pomimo, że wypadków i katastrof Jaków-23 było względnie mało, opisano je w sposób jasny i przejrzysty, często uzupełniając o zdjęcia z miejsca zdarzenia. W części dotyczącej opisu technicznego samolotów swoje miejsce znalazły wszystkie trzy typy Jaków używanych w Polsce: 17, 17W i 23.
Opis jak zwykle w tej serii treściwy choć niezbyt szczegółowy. Jego wartość podnoszą liczne barwne zdjęcia egzemplarzy muzealnych, sylwetki w kilku rzutach i rysunki pokazujące szczegóły konstrukcji. Materiał graficzny dobrej jakości i ilości. Klasycznym mocnym elementem serii są barwne sylwetki boczne wybranych maszyn, zwykle wsparte zdjęciem danej maszyny. Znajdujemy tu jednego, jedynego latającego Jaka-17  oraz pięć dwumiejscowych Jaków-17W, w tym dwa w cywilnych barwach Instytutu Lotnictwa. Jaka-23 pokazano w osiemnastu odsłonach. O błędach, jakie znalazłem w tekście nie będę wspominał. Kilka drobnych błędów językowych i literówek nie jest tego warte. Praktycznie nie wpływają one na odczucia w trakcie lektury oraz przy ocenie całości książki. A ocena ta jest jak najbardziej pozytywna. Naprawdę silna pozycja wśród kilkunastu już wydanych w serii. Co ciekawe, te napisane przez Lechosława Musiałkowskiego wyraźnie się wyróżniają na plus w całej serii. Widać, że przy raczej biernej postawie redakcji, staranność i profesjonalizm Autorów decydują o jakości książki. Może warto uwzględnić ten wniosek przy opracowaniu kolejnych pozycji w serii.
Pozostaje życzyć czytelnikom oraz Wydawnictwu Stratus utrzymania takiego poziomu w kolejnych pozycjach z cyklu Samolot po polsku MAXI.
 
Jakowlew Jak-17, Jak-17W i Jak-23 w lotnictwie polskim
Grzegorz Klimasiński, Lechosław Musiałkowski

Stratus
2025
136 stron w miękkiej oprawie
Liczne zdjęcia oraz sylwetki barwne 



Brak komentarzy:

Prześlij komentarz