Samolot wielozadaniowy Lisunow Li-2 - książka niedopracowana

Nabywając licencję na produkcję samolotu Douglas DC-3 Sowieci wykazali się dużym wyczuciem tendencji panujących w lotnictwie komunikacyjnym połowy lat trzydziestych XX wieku. Jeszcze większy był ich rozsądek, gdy podjęli się niełatwego zadania przystosowania amerykańskiej konstrukcji do wymogów i możliwości ich przemysłu. Podobnie jak pierwowzór, samolot PS-84, nazwany później Li-2, okazał się przysłowiowym strzałem w dziesiątkę. Dobre parametry lotne i masowe, duża trwałość, łatwość obsługi oraz możliwość zastosowania do różnych zadań (przewóz osób i ładunków, zrzuty desantu i zaopatrzenia, bombardowanie, opylani pól, fotogrametria itd.) sprawiły, że podobnie jak DC-3/C-47 w armiach zachodnich Aliantów, Li-2 stał się koniem roboczym Armii Czerwonej. Nic więc dziwnego, że maszyna ta przybyła wraz z Ludowym Wojskiem Polskim na wyzwolone terytorium Polski i odegrała poważną rolę w odbudowie lotnictwa transportowego armii oraz PLL LOT. Najpierw były to samoloty produkcji wojennej, mające za sobą służbę frontową. Później ich stan uzupełniono o nowe maszyny zakupione u Wielkiego Brata. Jako samoloty niewiele wymagające od infrastruktury, posiadające prostą konstrukcję i wyposażenie, idealnie wpasowały się w potrzeby zrujnowanego kraju. Szybko też pozwoliły na rozbudowę siatki połączeń pasażerskich, najpierw wewnętrznych, później też zagranicznych. W sumie latały do początku lat siedemdziesiątych. Spośród samolotów PLL LOT były użytkowane najdłużej i w największej liczbie.

Zajmując ważne miejsce w historii polskich skrzydeł, Samolot Li-2 z pewnością zasłużył na opracowanie jego monografii. Seria Samolot po polsku MAXI jest do tego dobrym miejscem, gdyż prezentuje swoich bohaterów obrazem i słowem, w sposób przystępny dla entuzjastów lotnictwa, szczególnie polskiego. W porównaniu z poprzednimi książkami z serii, omawiana pozycja jest bardziej zbalansowana pod względem poszczególnych elementów. Dobrej jakości, ciekawe zdjęcia będące najmocniejszą stroną książki, przystępny tekst o wystarczającej objętości, kolorowe tablice i schematy z Opisu technicznego samolotu Li-2. Naprawdę można się dużo dowiedzieć o tej ciekawej maszynie i jej historii. Jeżeli dodać do tego fajną szatę graficzną, wysoką jakość papieru i druku można by uznać książkę za udaną.

Dlaczego można by? Ano dlatego, że znajduje się w niej sporo błędów, zwłaszcza językowych i redakcyjnych, które wskazują na jej niedopracowanie, wręcz niedbalstwo w zakresie redakcji.

Zacznę od spraw merytorycznych: „… wykorzystano obróbkę plastyczną, kucie i tłoczenie”, str. 7. Wzmocnienie konstrukcji płatowca nie jest zmianą technologiczną, a konstrukcyjną, str. 7. Nie było wersji Li-2VP, str. 14, lecz WP – ros. Ли-2ВП ночной бомбардировщик. Podobnie bezkrytycznie skopiowano z j. angielskiego skrót VVS, a nie WWS ros Военно-воздушные силы, str. 16. Wagomiar bomb podany jest raz w kg, a obok w kG, str. 19/20. Podobnie zamiast masy całkowitej samolotu 10 500 kg podano ciężar 110500 kG, str. 21. Ciężar samolotu, choć powinna być masa, wyrażono w kg, str. 151.

W kwestii języka i redakcji sprawy mają się bladziutko. Już we wstępie mamy potworka językowego „… Li-2 jest kolejną wydaną książką wspólnie z Wydawnictwem Stratus”, str. 3. Nieco dalej „… zostały skasowano cztery C-47A”, str. 5. „… a stąd do gaźników silników lotniczych”, str. 15 – innych Li-2 nie posiadał. „… odpowiedzialny w operacji berlińskiej i za materiałowo-techniczne zabezpieczenie”, str. 16. „… były wykorzystywane dla dostawy silników”, str. 16. Na dwóch sąsiednich stronach podpisy pod zdjęciami są identyczne, str. 25, 27. „… wydzielono jedynie z tej eskadry klucz samolotów CSS-13 i wypożyczenia go na pięć miesięcy”, str. 55. Następnie wykonana została seria sześć urządzeń”, str. 82. „na samolotach założono Li-2 instalację przeciwoblodzeniową”, str. 86. Tytuł rozdziału „Modyfikacja pomiarowa dla ZRLiLK (Papuga) jest nieadekwatny do zawartości, gdyż w większości opisuje modyfikacje pasażerskie, str. 86. Na str. 90 jest odniesienie do tabeli na str. 154, na której żadnej tabeli nie ma. Samolot na planszy ze str. 105 (SP-LKD) nie posiada wspomnianego w opisie napisu Polskie Linie Lotnicze Lot nad oknami, podobnie jak SP-LAF na kolejnej stronie, choć na zdjęciach tego egzemplarza napis jest widoczny. Samolot DC-3, a także Li-2 wywodzą się z lat trzydziestych, a nie czterdziestych, str. 109. „po ucieczce z transportu do Katynia i przedostał się do Rumunii”, str. 110. Nie wiem po co zamieszczono zdjęcie widoku lotniska Gdańsk-Wrzeszcz, na którym jest tylko Ił-14, str. 116 – inne lotniska nie dostapiły takiego zaszczytu Poprawny jest zapis stewardesa, nie stewardessa, str. 120 i dalej. „. Umieszczono z lewej i prawej strony kabinie pilotów”, str. 124. „ wbudowany jest na samolocie zbudowano pilota automatycznego”, str. 124. „… półki na bagaż ręczny, str. 129. „Wyposażona ono ją w umywalkę”, str. 131. „Dźwigar pomocniczy składał się z szeregu przepon przynitowanych do ścianek nosków żeber”, str. 133. „… wykonano z blachy i przynitowane do podłużnic”, str. 133. Zdjęcie skrzydła samolotu na str. 134 jest nieczytelne, ponad połowa płata jest w cieniu. W opisie technicznym samolotu jest pełna dowolność zapisu wersji, raz poprawnie bez spacji - Li-2P, a obok ze spacją - Li-2 P.

Patrząc na ilość błędów językowych zastanawiam się, czy pozycja ta powinna się ukazać w serii Samolot po polsku.

 

Dariusz Karnas

Samolot wielozadaniowy Lisunow Li-2

Stratus, Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie 2020

172 strony w miękkiej oprawie

Liczne zdjęcia czarno-białe, kolorowe oraz plansze barwne i schematy

Powiązane wpisy

Dakota w Aeroplanie

Samoloty Pasażerskie Świata t.3 _ zmierzyć się z legendą Dakoty