lot-nisko: Lubuskie Muzeum Wojskowe – ciekawa, choć zaniedbana ekspozycja

Jak mawiają doświadczeni ludzie, cudze chwalicie, swojego nie znacie. Wiedziony tym tropem postanowiłem w końcu odwiedzić Lubuskie Muzeum Wojskowe w Drzonowie. W końcu, gdyż z Poznania nie jest to zbyt daleko, niecałe dwie godziny jazdy, a jakoś przez wiele lat było mi nie po drodze.
W przepiękną, czerwcową niedzielę jadę więc zobaczyć zgromadzone tam lotnicze skarby, a spoglądając na zestawienie zgromadzonych tam zabytków, wiem że będzie na co popatrzeć.
Samo miejsce jest bardzo urocze. Zabytkowy pałacyk, a za nim obszerny park z sadzawką pośrodku. Duży obszar zacieniony przez drzewa stanowi poważny atut jeżeli chodzi o wytchnienie przed palącym letnim słońcem, zarówno dla zwiedzających, jak i eksponatów. Ileż to razy prażąc się na otwartej przestrzeni innych muzeów marzyłem, podobnie jak kokpity i opony palonych słońcem eksponatów, o choćby odrobinie cienia. Drzewa i ich cienie przestają jednak być atutem, gdy zamierzam zrobić zdjęcia, kiedy to gra świateł i cieni czyni wykonanie choćby poprawnego zdjęcia nie lada wyzwaniem. Podobnie w przypadku samolotów i śmigłowców, drzewa dają co prawda cień, ale nie żałują im także kwiatów, pyłków, liści czy ptasich przesyłek, a to nie służy zarówno eksponatom, jak i pracownikom muzeum starającym się utrzymać cenne zabytki w w miarę przyzwoitym stanie. Pogoda jest przepiękna, więc w całej okazałości korzystam z uroków słonecznego dnia wśród samolotów, śmigłowców i drzew.

Lotnicza część ekspozycji podzielona jest, w sposób raczej nieformalny, na kilka części. Przy drodze, pomiędzy pałacykiem a kościołem zgromadzono samoloty odrzutowe drugiej generacji, cały wachlarz Limów oraz trzy Iskry, wśród nich ta wyjątkowa 0823 – jedyny prototyp wersji bojowej. Kolekcja Limów jest bardzo ciasno upchnięta w cieniu drzew, bogato upstrzona tym, co z nich pospadało, trudna do oglądania, o fotografowaniu nie wspominając. Na szczęście Iskry wyeksponowane są znacznie dogodniej.

W narożniku parku znajduje się kolekcja śmigłowców - cztery klasy lekkiej produkcji PRL-u oraz jeden średni Made in CCCP – Mi-4. Ekspozycja bardziej przestronna z rodzynkiem w postaci prototypu Mi-2M, a raczej jego niekompletnej skorupy. Z trzech istniejących i zachowanych egzemplarzy ten jest w zdecydowanie najgorszym stanie, ale jest.

Dziobem w dzioby Iskier stoją Su-20 (6138) oraz MiG-21R (1423) z ciekawym zestawem podwieszeń, w tym przyspieszaczami startowymi i dodatkowym zasobnikiem rozpoznawczym wyłożonym obok. Serce się kraje, gdy takie cacko jak ten zasobnik oraz kilka eksponowanych dalej silników lotniczych niszczeje na wolnym powietrzu. Przy wspomnianych silnikach, po drugiej stronie parku mamy więcej odrzutowców trzeciej generacji: dwa MiGi-21 i Su-7U. Koło nich samoloty starszej daty, szturmowy Ił-10, a w zasadzie Avia B33 oraz szkolno-treningowy Jak-11.

Wyraźnie widać, że emerytura pod chmurką im nie służy. Warunki odcisnęły się głównie na ich częściach płóciennych, a właściwie ich braku, podobnie jak ma to miejsce w stojącym obok Ile-14, któremu towarzyszy, nie do końca ukompletowany cywilny Li-2.

Więcej szczęścia mają dwa Jaki (12 i 18) oraz TS-11 Bies, dla których znalazło się miejsce w pawilonie na końcu parku. Mniej szczęścia mają jednak zwiedzający, dla których ciasno upchnięte w ciemnym kącie maszyny dostępne są w zasadzie z jednego miejsca.

Wokół poupychano wiele elementów uzbrojenia, wyposażenia i napędów lotniczych i to co jest tu najcenniejsze – fragmenty samolotów z okresu II wojny światowej: B-17, He-111, P-39 i in. W zasadzie, to każdy z nich zasługuje na osobną gablotę z przyzwoitym opisem.

Wracając na zewnątrz, gdzie co jakiś czas spacer umila dźwięk ciężkiej pracy samolotu wynoszącego skoczków spadochronowych w pobliskim Przylepie, można obejrzeć praktycznie z trzech stron najmłodszy i najnowocześniejszy eksponat lotniczy w postaci samolotu Su-22M4 (8511). Ustawiony z dala od drzew posiada mocno już wyblakły kamuflaż i w miarę czysty płatowiec, co w LMW jest ewenementem. Lotniczej całości w plenerze dopełnia stojący przy pałacu, od strony ulicy solidnych rozmiarów bombowiec Ił-28.

Kolekcja, jak na polskie warunki bardzo ciekawa i całkiem obszerna. Gorzej sprawa się ma z warunkami ekspozycji, które oględnie mówiąc są trudne. Ciekawym doświadczeniem był spacer po zaroślach parku przy kościele, który pozwolił spojrzeć z innej perspektywy na Limy, Iskry i śmigłowce. Przy okazji też dostarczył cennego znaleziska, w postaci aluminiowego panelu średniej wielkości, zapewne z któregoś z eksponatów. Najniższą ocenę należy wystawić kondycji eksponatów. W większości pokryte warstwą pyłków i innych opadów z drzew, spod których wyzierają wyblakłe, obłażące często całymi płatami warstwy farby. Wyraźnie widać ubóstwo instytucji połączone z bardzo trudnymi warunkami ekspozycji. Szkoda, gdyż nie służy to ani tym cennym zabytkom polskiej techniki lotniczej, ani zwiedzającym.
Po z górą czterech godzinach opuszczam to urocze i ciekawe, choć trochę zaniedbane miejsce. Cieszę się, że tu przyjechałem. Żałuję, że nie byłem tu wcześniej, pewnie wiele maszyn było w lepszym stanie. Z drugiej strony dobrze, że nie odłożyłem wyjazdu o kolejnych kilka lat, bo szanse na to, że coś się w ekspozycji poprawi są raczej nikłe.
Polecam odwiedzić Lubuskie Muzeum Wojskowe, bo warto, jednak bez zbytniego ociągania się.

Powiązane tematycznie wpisy: