Samoloty
o zmiennej geometrii skrzydeł powoli przechodzą do historii. W odróżnieniu od
wielu innych, tego układu konstrukcyjnego nie można jednak nazwać ślepą uliczką
w rozwoju lotnictwa lecz zanikającym trendem. Spośród wielu projektów,
samolotów doświadczalnych i prototypów w takim układzie do etapu służby
liniowej doprowadzono jedynie kilka. Co ciekawe byli to reprezentanci
wszystkich, szeroko pojętych, podstawowych klas samolotów bojowych. W każdej
klasie weszły do służby po dwa typy. Jeden po zachodniej i jeden po wschodniej
stronie Żelaznej kurtyny. Myśliwce - MiG-23 i F-14 Tomcat, samoloty uderzeniowe
Su-22 i Tornado, bombowce Su-24 i F-111 oraz bombowce strategiczne Tu-160 i
B-1B. Każdy inny, jedyny w swoim rodzaju. Jak w każdej regule i tu znalazł się
wyjątek, to Tu-22M. Do dziś w produkcji pozostaje największy i najszybszy z
nich, czyli Tu-160. F-111 przeszedł już dawno do historii, a w podobnym
kierunku zmierzają Tornado i B-1B. Tomcaty, MiGi-23 oraz Su-22 pozostają w
służbie w słabiej rozwiniętych państwach, nie ze względu na swoją wartość
bojową, lecz raczej na brak alternatywy powodowany przyczynami politycznymi
i/lub ekonomicznymi. W tym kontekście trudno uznać za przypadek pozostawienie
samolotów Su-22 w służbie sił powietrznych RP.
W
Polsce MiG-23 jest maszyną niedocenianą. Wobec małej liczby maszyn,
użytkowanych tylko w jednej jednostce, niewątpliwe zalety i duże możliwości
bojowe rozmyły się na tle bardziej rozpowszechnionych i coraz bardziej
odtajnionych w tamtym czasie dwudziestych pierwszych. Okres wprowadzenia nowej
techniki zbiegł się z kryzysem gospodarczym i politycznym lat osiemdziesiątych,
który nie pozwolił na większe zakupy. Z kolei transformacja ustrojowa i upadek
Układu Warszawskiego sprawił, że ten myśliwiec o wciąż wysokich walorach
bojowych okazał się za drogi i kłopotliwy w eksploatacji. W przyspieszonym
tempie wycofano go z uzbrojenia większości armii. Znowu wygrał prostszy i
tańszy MiG-21 przeżywając tu starszego brata o wiele lat.
Ten
ciekawy, innowacyjny, pełen oryginalnych rozwiązań samolot jest bohaterem 41
tomiku Samolotów Wojska Polskiego. Autorami, jak zwykle w przypadku samolotów
powojennych jest duet Gruszczyński-Fiszer. Klasyczny układ wydawnictwa obejmuje
rozdziały: "Geneza" - 16 stron o okolicznościach powstania i drodze
rozwojowej konstrukcji; "Produkcja seryjna i doskonalenie" - osiem
stron o etapie dojrzałości konstrukcji; "MiG-23 w Polsce" -
szesnaście stron opisu służby samolotów z biało-czerwoną szachownicą i
słupskiego 28 Pułku Lotnictwa Myśliwskiego nierozerwalnie związanego z
prezentowanym samolotem. Na opis techniczny przeznaczono dziesięć stron. Co
ważne, rysunki samolotu w rzutach umieszczono wewnątrz opisu, znacząco ułatwiając
studiowanie budowy płatowca. Do tego wkładki "Modernizacja WOPK" i "Walka
powietrzna". Obie podkreślają znaczenie MiGa-23 dla ówczesnego systemu obrony
podniebnych granic Polski.
Jest też
kilka drobnych potknięć językowych i redakcyjnych. "Kadłub następnie staje
się owalny i wydłuża się do wręgi 28 ...:, str. 9; "... dopracowanie aerodynamiki
napędu wyposażenia elektronicznego i uzbrojenia samolotu", str. 17. Tu przecinek
ma duże znaczenie; w roku 1981 wznowiono dostawy, nie dostawę, str. 34; "kabina
hermetyczna pilota", str. 50. Drobiazgi, ale od dobrego zespołu należy wymagać
jeszcze więcej staranności.
Gruszczyński J., Fiszer M.
100 lat polskich skrzydeł
Tomik 41, MiG-23
Edipresse Polska S.A.
64 strony, w miękkiej oprawie.
Liczne zdjęcia
Powiązane wpisy:
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz