środa, 27 września 2023

Lotnictwo AI 8/2023 – odmitologizowanie Concordskiego

Bardzo często nasze poglądy na poszczególne sprawy i wydarzenia idą w parze z szeroko pojętym światopoglądem lub raczej sposobem postrzegania świata. Prowadzi to niejednokrotnie do niekończących się dyskusji „o wyższości świąt Wielkanocy nad świętami Bożego Narodzenia”. Nie inaczej jest w lotnictwie, gdzie już od jego zarania toczone są spory, kto pierwszy wpadł na dany pomysł, kto go skutecznie zmodyfikował, a kto po prostu skopiował lub ukradł. Klasycznym przykładem jest historia wyścigu o prymat w budowie i wykorzystaniu naddźwiękowych samolotów pasażerskich. Do dziś wielu zarzuca Rosjanom skopiowanie w Tu-144 lub wręcz kradzież rozwiązań zastosowanych w Concorde. Z drugiej strony pojawiają się opinie, że amerykanie konstruując F-35 skopiowali żywcem Jaka-141. Jeśli odłożyć na chwilę teorie spiskowe, nie powinno dziwić, że na określonym, podobnym stadium rozwoju nauki i techniki konstruktorzy działający w różnych ośrodkach rozwiązują podobne zagadnienia w zbliżony sposób. W przypadkach wątpliwych warto przyjrzeć się bliżej historii poszczególnych projektów, by wyrobić sobie własną opinię, na ile mogą one zawierać tezy głoszone przez zwolenników teorii spiskowych. Dobrym przykładem jest tu właśnie Tu-144, którego mini monografię znajdziemy w sierpniowym numerze Lotnictwo AI.

TOP 3 magazynu:
1. CASA CN-235M: próba modernizacji technicznej lotnictwa transportowego. Trudno w to uwierzyć, jednak samoloty CASA C295M już od dwudziestu lat latają z biało-czerwonymi szachownicami. W oryginalny sposób do tej rocznicy odniósł się Jerzy Liwiński w swoim artykule. Otóż opisał on to co działo się przed wprowadzeniem tych maszyn do służby w krakowskim pułku. Swoją opowieść zaczyna od problemu szybko starzejących się na początku lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku, technicznie, ale przede wszystkim moralnie samolotów An-26 i poszukiwania ich następców, których wybór w końcu ograniczył się do maszyn CASA (CN235) oraz Alenii (G.222). Autor przejrzyście przedstawia złożoną sytuację wojskowego budżetu i uwarunkowań polityczno-przemysłowych, które w ciągu kilku lat doprowadziły do wyboru większego brata CN235 oraz przejęcia zakładów PZL Warszawa-Okęcie przez hiszpańskiego potentata lotniczego. Ciekawym wątkiem jest tu sprzedaż wiązana, w ramach której część zobowiązań strony polskiej spłacona być miała dostawą dwunastu śmigłowców W-3 Sokół.
Nie wiedzieć czemu Autor "czołobitnie" zapisuje ówczesnego dyrektora PZL Świdnik jako ”Pan Mieczysław Majewski”, podczas gdy 13 Pułk Lotnictwa Transportowego potraktowany został z małych liter, str. 62. Podobne wątpliwości budzi „Czecho-Słowacja”, str. 61. Tajemnicą pozostaje także jakie lata obejmował przywołany Plan dostaw uzbrojenia, str. 64. Wątpliwości budzi też sposób podawania oznaczeń samolotów transportowych. Według materiałów producentów powinno być CN235, C295M oraz G.222. Brak jest też konsekwencji w wyliczaniu potencjalnych kandydatów do realizacji kontraktu. Nie wiedzieć czemu, pośród kilku nazw producentów pojawia się „Twin Otter/Dash (Kanada)”, str. 63. 
2. Tupolew Tu-144. Minimonografia wspomnianego już wyżej naddźwiękowego samolotu pasażerskiego. Zwięźle, konkretnie i ciekawie opisana historia tego ciekawego, nowatorskiego, do dziś budzącego wiele emocji projektu, jak zwykle u P. Butowskiego. Znajdziemy tu zarówno opis trudnych prac projektowych nad tym na owe czasy bardzo innowacyjnym projekcie, jak i długotrwałego dopracowywania i badań w locie prototypów oraz nie do końca skutecznego usuwania "chorób wieku dziecięcego" oraz wad konstrukcyjnych. Interesujące jest też porównanie Tu-144 z Concorde oraz informacja o licznych kontaktach konstruktorów obu samolotów, co rzuca nieco światła na temat zasygnalizowany na wstępie.
3. Teraźniejszość i przyszłość USAF: możliwości, szanse i zagrożenia. Kolejna interesująca analiza nowego w stajni Lotnictwo AI autora, jakim jest K. Kuska. Swoje rozważania oparł o dyskusję panelową dwóch zasłużonych generałów amerykańskich sił powietrznych A. Deptuły i J. Slifa. Najogólniej rzecz ujmując eksperci ci zauważają poważną, coraz bardziej rozwierającą się lukę pomiędzy wyzwaniami, jakie niesie przyszłość, a tym co USAF posiadają w dniu dzisiejszym i jakim wyzwaniom muszą sprostać już dziś, a jest ich niemało. Pogodzenie stale rosnących kosztów nowych programów i dostaw najnowocześniejszego sprzętu (np. F-35, T-7, B-21) z koniecznością dłuższego niż planowano utrzymania i kolejnych modernizacji aktualnie posiadanej, w szybkim tempie starzejącej się floty, w ramach przyznanego budżetu jest zadaniem co najmniej karkołomnym. Jeśli do tego dodać problemy ze zdefiniowaniem wyzwań najbliższej przyszłości, zastosowaniem nowych technologii (np. sztuczna inteligencja, broń hipersoniczna), naborem i szkoleniem nowych kadr i wiele, wiele innych, puzle te stają się niezwykle interesujące, dla czytelnika może nawet intrygujące, a na pewno spędzające sen z powiek decydentom w Pentagonie i na Kapitolu. Ciekawy materiał dający do myślenia, także w kontekście dynamicznego rozwoju naszych sił powietrznych oraz sytuacji za naszą wschodnią granicą.

Powiązane wpisy:

Lotnictwo AI 7/2023 – różne wymiary polityki odstraszania

Lotnictwo AI 5,6/2023 – granice kryptoreklamy

Lotnictwo AI 4/2023 – PZL-130 Orlik – po co nam to było?

Lotnictwo AI 3/2023 – bylejakość Boeinga tuczy Airbusa

Lotnictwo AI 1/2023 – modernizacja po amerykańsku
Lotnictwo AI 12/2022 – numer wiele objaśniający
Lotnictwo AI 11/2022 – przekleństwo Jaskółki
Lotnictwo AI 10/2022 – szklane kule Airbusa i Boeinga
Lotnictwo AI 9/2022 – śmigłowce na fali wznoszącej
Lotnictwo AI 8/2022 – śmigłowiec, którego nie ma
Lotnictwo AI 7/2022 – spalone marzenie
Lotnictwo AI 6/2022 – drony po polsku
Lotnictwo AI 5/2022. Zbrojne niebo nad nami
Lotnictwo AI 4/2022. Aligator – historia upadku
Lotnictwo AI 3/2022 – powietrzni zwiadowcy duzi i mali
Lotnictwo AI 2/2022 – numer ostatni przedwojenny 
Lotnictwo 1/2022 -przyszłość nadejdzie szybciej niż nam się wydaje
Lotnictwo 12/2021 - rocznicowe dylematy
Lotnictwo 11/2021 – pierwszy wielki sukces Antonowa
Lotnictwo10/2021 – wiosenna wojenka 1939
Lotnictwo9/2021 – dzień dzisiejszy lotnictwa wojskowego RP
Lotnictwo6/2021 – Łukaszenka nie był pierwszy?
Lotnictwo5/2021 – szpiedzy 50+
Lotnictwo4/2021 – kwietniowa mozaika
Lotnictwo 3/2021 – magazyn gdybających dziennikarzy
Lotnictwo 2/2021 - dwie rosyjskie ikony (lotnictwa)
Lotnictwo 1/2021 - przyzwoity start
Lotnictwo 12/2020 - nowe stare samoloty
Lotnictwo 11/2020- nowe stare
Lotnictwo 10/2020 - numer delta
Lotnictwo 9/2020
Lotnictwo 8/2020 - znowu czarna owca w numerze
Lotnictwo 7/2020
Lotnictwo 6/2020 – pod znakiem latających olbrzymów
Lotnictwo 4-5/2020 - co z tym Lotnictwem? Lotnictwo 3/2020 - dno jest blisko
Lotnictwo 2/2020-- ciekawie, choć nadal z dodatkiem bylejakości
Lotnictwo 12/2019 - sinusoida
Lotnictwo 10-11/2019 - jeden artykuł rozwalił cały numer 
Lotnictwo 6/2019, nie tracę nadziei 
Lotnictwo 1-2 /2019 - równia pochyła?
Lotnictwo 12/2018, jakość czy jakoś? 
Lotnictwo AI 9/2022 – śmigłowce na fali wznoszącej
Lotnictwo AI 2/2023 – ładowniczy ze śmigiełkiem na czubku