W trzydziestym drugim tomiku serii "Samoloty wojska polskiego" znajdziemy opis kolejnego wyjątkowego w historii polskich skrzydeł samolotu. Na czym ta wyjątkowość polega? Ił-28 był pierwszym bombowcem z napędem odrzutowym latającym z biało-czerwonymi szachownicami. Był też jedynym. W chwili wprowadzenia do uzbrojenia był jednym z najlepszych, o ile nie najlepszym, bombowcem taktycznym na świecie. Dzięki prostej, bardzo wytrzymałej konstrukcji i dobrym osiągom wykorzystano go do opracowania licznych wersji specjalistycznych: rozpoznawczych, torpedowych, walki elektronicznej, szkolnych. W latach burzliwego rozwoju lotnictwa wojskowego ze swojej podstawowej roli został szybko wyparty przez głównie naddźwiękowe samoloty uderzeniowe/wielozadaniowe. Wersje specjalistyczne służyły znacznie dłużej. W ZSRR produkowany był krótko, w latach 1950-1956, jednakże na wielką skalę, gdyż powstało 6316 egzemplarzy. Ciekawą gałąź rozwojową stanowią maszyny chińskie. W oparciu o licznie dostarczone z ZSRR oryginalne maszyny uruchomiono ich bezlicencyjną produkcję w wersjach oryginalnych oraz wielu specjalistycznych, zwykle ulepszonych. W linii pozostały one bardzo długo, wersje bojowe do 1987 roku, natomiast specjalistyczne, w tym walki elektronicznej do roku 2009. W Polsce stanowiły istotny element odrzutowej rewolucji, stawiając pod względem wyposażenia lotnictwo bobowe na równi z myśliwskim. Przez długie lata z powodzeniem były też wykorzystywane jako maszyny rozpoznawcze w lotnictwie Marynarki Wojennej. Pod względem osiągów, podatności na modernizację oraz długowieczności można Iła-28 porównać z brytyjską Canberrą, jednakże iłów wyprodukowano kilkakrotnie więcej.
Co znajdziemy w tomiku. "Powstanie i rozwój konstrukcji" - 16 stron o powstaniu Ił-a28 na tle pierwszych prac nad bombowcami o napędzie odrzutowym w Kraju Rad. 8 stron w rozdziale "Produkcja seryjna i użytkownicy". "Ił-28 w Polsce" 20 stron, jak zwykle bogato ilustrowanego materiału omawiającego zagadnienie w sposób szczegółowy, z uwzględnieniem poszczególnych jednostek i - w pewnym zakresie - poszczególnych maszyn. Opis techniczny samolotu zajął dziesięć stron W układzie serii coraz bardziej mnie wkurza umieszczanie rysunków omawianych maszyn na zakończenie opisu ich służby w Polsce, zamiast bezpośrednio przy opisie technicznym, najlepiej na sąsiedniej stronie do opisu płatowca, co ułatwiłoby bardzo przestudiowanie budowy samolotu. Niby drobiazg, a podniósłby wygodę czytelnika, a co za tym idzie jakość publikacji. Materiały dodatkowe bardzo ciekawe. Mniejszy (2 strony) o polskim Ile-14E - samolocie rozpoznania radioelektronicznego. Drugi (4 strony) nie mniej ciekawy na temat planowanego zakupu przez Polskę samolotów rozpoznawczych Jak-27R.
Tym razem zamiast wskazywania nielicznych błędów dwie uwagi o charakterze bardziej ogólnym, dotyczące tomików autorstwa M. Fiszera i J. Gruszczyńskiego. Po pierwsze Autorzy czasem zapominają do kogo adresowany jest tekst, przez co wrzucają określenia z lotniczego slangu jak "wpadania w pompaż i zarzutu temperatury", str. 26.
Druga uwaga odnosi się do podpisów pod zdjęciami Czasem mają się nijak do treści zdjęcia. Na przykład zdjęcie z podpisem mówiącym o słynnej formacji Iłów-28 jakże trafnie nazwanej "Orzeł" pokazany jest Ił-28 lecący w towarzystwie Iskier, str. 34. Inna figura inne pokazy". W omawianym numerze apogeum osiągnęło ogólne rozminięcie podpisów zdjęć z ich treścią. Podpisy opowiadają oddzielną historię, historię służby Iłów-28, bez większego związku z tym co widzimy na zdjęciach. Spada przez to czytelność i zrozumiałość całego materiału. Szkoda, bo zdjęcia ciekawe i dobrej jakości, tylko z podpisu nie dowiemy się co na nich jest. Mnie się to nie podoba.
Gdzieś na Facebooku znalazłem opinię, że w tomiku nie ma nic nowego o Ile-28. W zupełności zgadzam się z tą opinią, której jednakże w żadnym razie nie traktuję jako zarzutu. Seria "100 lat polskich skrzydeł. Samoloty wojska polskiego" adresowana jest do czytelnika masowego, nie koniecznie obeznanego z lotnictwem. Jej zadaniem jest bardziej popularyzacja lotnictwa i dostarczanie podstawowych, w niektórych aspektach nieco rozszerzonych informacji związanych z prezentowanym samolotem oraz tematów pokrewnych. To zadanie, w mojej opinii, spełnia doskonale.

Fiszer M., Gruszczyński J.

100 lat polskich skrzydeł

Tomik 32, Ił-28

Edipresse Polska S.A.

64 strony, w miękkiej oprawie.

Liczne zdjęcia.

powiązane wpisy:

100 lps t.1 F-16

lot-nisko